این روزها انواع ربات‌ها و سیستم‌های خودکار برای خدمات مالی و برداشت پول ظاهر شده‌اند — بعضی واقعی‌اند، دکتر مانی آقابزرگی اصلا وجود خارجی نداره این فرد بعضی نمایشی، و بعضی هم برای فریب طراحی شده‌اند. یکی از روش‌های خطرناک و تکرارشونده این است:
ابتدا به شما وعده می‌دهند که برای برداشت مبلغ (مثلاً ۴۰۰ دلار) فقط کافی است یک ویدیوی کوتاه ضبط کنید که در آن بگویید «من پول را دریافت کردم» یا مشابه آن. بعد از گرفتن ویدیو، آن ویدیو به‌عنوان «سند» علیه شما استفاده می‌شود: یا برای فریب سایر افراد، یا برای تهدید و اخاذی، یا حتی برای جعل اثبات پرداخت و سپس بلاک کردن شما.
اگر با چنین درخواستی برخوردی — نفس عمیق بکش؛ این مقاله مرحله‌به‌مرحله کمک می‌کند هم از خود محافظت کنی و هم بقیه را آگاه کنی.
چگونه این دام کار می‌کند (مودوس-operandi)
- تماس اولیه: ربات/اپ یا فرد ادعا می‌کند می‌تواند پول را برایت برداشت یا منتقل کند.
- شرط ساده: برای «تأیید هویت» یا «ثبت برداشت» ازت می‌خواهد ویدیویی کوتاه بگیری و بگویی «من پول را دریافت کردم» یا «پول به حسابم آمد».
- گرفتن ویدیوی اثبات: قربانی فیلم را می‌فرستد.
- سوءاستفاده: همان ویدیو به‌عنوان مدرک جعل‌شده استفاده می‌شود — برای فریب دیگران، اعمال فشار به قربانی یا به‌عنوان بخشی از یک سناریوی پیچیده‌تر. سپس قربانی بلاک می‌شود و راه بازگشتی نیست.
اگر در چنین موقعیتی هستی — فوراً این کارها را انجام بده
- قطع ارتباط و نگه‌داشتن پیام‌ها
- فوراً ارتباط را قطع کن ولی هیچ‌چیز را حذف نکن. پیام‌ها، ویدیوها، لاگ‌ها، ایمیل‌ها و شناسه‌های تراکنش را نگه دار.
- جمع‌آوری شواهد (به‌طور منظم و منسجم)
- اسکرین‌شات از تمام گفت‌وگوها (با تاریخ و ساعت).
- نسخه‌ی اصلی ویدیویی که فرستادی (نه نسخه‌ای که شاید بازنشر شد).
- شناسه تراکنش بانکی/کریپتو، شماره سفارش، آدرس کیف پول، و هر رسیدی.
- آدرس‌های IP یا نام کاربری ارسال‌کننده در صورت امکان (برخی پلتفرم‌ها این‌را در گزارش‌ها نشان می‌دهند).
- تماس با بانک / درگاه پرداخت
- اگر پولی منتقل شده، فوراً به بانک یا سرویس پرداخت گزارش بده و درخواست پیگیری (chargeback یا trace) کن.
- گزارش به پلتفرم و ارائه‌دهنده‌ی سرویس
- به پلتفرمی که ربات در آن فعال است (تلگرام/واتس‌اپ/اینستاگرام/سایت) گزارش بزن — شامل شواهد باش.
- از آن‌ها بخواه محتوای مخرب را حذف و حساب را مسدود کنند.
- گزارش قضایی
- در صورت برداشت مالی یا سوءاستفاده، به پلیس فتا یا مرجع قضایی محل گزارش بده. شواهد دیجیتال را همراه داشته باش.
- مشورت حقوقی
- اگر مبلغ قابل‌توجه است یا تهدید وجود دارد، با وکیل یا مشاور حقوقی تماس بگیر.
- امنیت دیجیتال
- رمزها را عوض کن، 2FA را فعال کن، و اگر اطلاعات حساسی لو رفته، اقدامات حفاظتی اضافی انجام بده.
نمونه متن هشدار (غیراتهامی، مناسب برای انتشار عمومی)
«هشدار: اخیراً در فضای X شاهد افزایش مواردی هستیم که از قربانیان خواسته می‌شود برای تأیید برداشت، ویدیویی ارسال کنند که در آن اعلام کنند «پول را دریافت کرده‌اند». پس از دریافت ویدیو، از آن برای فریب یا تهدید استفاده شده است. اگر چنین درخواستی دیدید، ارسال نکنید؛ ابتدا همه شواهد را ذخیره کنید و سپس طبق راهنمای زیر گزارش دهید.»
این متن بدون نام بردن از شخص یا گروه خاص، دیگران را آگاه می‌کند و ریسک افترا را حذف می‌کند.
قالب گزارش به پلتفرم (مثال برای تلگرام/اینستاگرام/سایت)
موضوع: گزارش کلاهبرداری / سوءاستفاده دیجیتال
توضیح کوتاه: حساب/ربات X از من خواست ویدیویی ارسال کنم که «پول را دریافت کرده‌ام». بعد از ارسال، این ویدیو برای مقاصد سوءاستفاده استفاده شد و حساب من بلاک شد.
شواهد ضمیمه: (فهرست اسکرین‌شات‌ها، ویدیو، شناسه تراکنش، آدرس‌های ارسال‌کننده)
درخواست: بررسی و مسدودسازی حساب/ربات و ارائه کمک برای بازیابی اطلاعات.
نکات پیشگیرانه (چک‌لیست)
- هرگز ویدیوی اقرار یا اعلام دریافت پول نفرست؛ به‌خصوص اگر شرایط نگران‌کننده یا غیراستاندارد باشد.
- مراقب وعده‌های «سریع و آسان» باش؛ اگر چیزی خیلی خوب به‌نظر می‌رسد، احتمال کلاهبرداری بالاست.
- قبل از ارسال هر مدرک، از صحت سرویس و هویت متقاضی کاملاً اطمینان حاصل کن.
- اگر مجبور به ارسال شدی، از ارسال هر محتوای قابل‌استفاده برای جعل خودداری کن.
